Tình trạng béo phì đã được định nghĩa và phân tích trong chương nói về các bệnh chuyển hóa và dinh dưỡng. Trong thực tiễn hàng ngày, béo phì thường hay được đặt thành một vấn đề cần điều trị vì tại những nước đã công nghiệp hóa, có tới 20% số dân cư có thể mắc tình trạng này. Mặc dù nam giới hay bị béo phì hơn nữ giới, nhưng chủ yếu lại là nữ giới hay đến khám để yêu cầu được điều trị.  Điều trị thực chế học tình trạng béo phì là một việc làm có khó khăn; nó đòi hỏi người thầy thuốc phải biết cách làm, cần phải có thời gian và cần người bệnh phải có động cơ rõ rệt.

Một số nguyên tắc về thực chế học trong trường hợp béo phì

1.       Sự hạn chế khẩu phần năng lượng không được làm rối loạn sự cân bằng về tâm thần và về thực thể của người béo phì. Không nên vận dụng những chế độ hoàn toàn nhịn đói dài hạn và những chế độ ăn có hàm lượng calo dưới 1000 kilocalo/ngày. Những chế độ này có thể gây biến chứng trầm cảm, cơn gút; đôi khi chết đột ngột do loạn nhịp tim.

2.       Giảm bớt cung lượng calo xuất xứ từ glucid và lipid, còn thì không được giảm các protein xuống dưới mức 60g mỗi ngày. Phải giảm khẩu phần năng lượng 800 kilocalo để người béo phì sụt đi khoảng 100 gam/ngày.

3.       Không thể chỉ định một chế độ ăn làm gày mà không có một sự hiểu biết tường tận về người bệnh : hỏi về những thức ăn thường dùng, hoạt động nghề nghiệp, giải trí, trạng thái tâm thần. Việc đơn giản đưa cho người bệnh một thực đơn in sẵn chắc chắn sẽ dẫn tới thất bại.

4.       Hoạt động thực thể : được khuyến cáo để cải thiện tổng trạng của người béo phì, nhưng phải có những gắng sức lớn lao mới có thể làm cho người bệnh bị sụt cân.

5.       Các thuốc gây chán ăn, thuốc lợi niệu, các hocmon tuyến giáp đều dứt khoát bị chống chỉ định. Những loại thuốc duy nhất được phép dùng là những thức ăn “gây nặng”, những chất tạo nhầy và những gel thực vật, khả dĩ gây một trạng thái nặng nề trong dạ dày. Được phép dùng những chất làm dịu vị nhân tạo. Người béo phì phải uống nhiều nước lã trong và giữa các bữa ăn (1-2 lít mỗi ngày). Cấm các nước giải khát có rượu. Ăn muối có chừng mực. Trong giai đoạn đầu của liệu trình làm gày, không quần áo, vào lúc buổi sáng khi chưa ăn gì.

Thí dụ về một chế độ ăn 1250 kilocalo/ngày

Chế độ ăn làm gày này thích hợp với những người béo phì có một hoạt động thực thể vừa phải. Chứa 85g protein, 45g chất béo và 115g carbon hydrat. Chứa vitamin và muối khoáng một cách đầy đủ.

Đương lượng

(*) Gà 125g; thỏ 125g; bê thui 85g; giăm bông nạc 85g; cá nạc 150g.

(**) Cà rốt 75g; xu hào 75g; ngô 50g.

(***) Bột nhão chín 100g; cơm 100g; bánh mì 40g; rau khô sống 30g.

(****) Thịt nạc 40g; sữa bơ kem 200ml; yaourt 1,5 hũ; phomát trắng với sữa bơ kem 125g.

Thí dụ về chế độ ăn 1500 kilocalo/ngày

Chế độ ăn này cung cấp 90g protein, 170g glucid và 50g lipid. Chứa đầy đủ vitamin và muối khoáng.