Sử dụng biện pháp ngừa thai sẽ giúp người phụ nữ tránh được tình trạng mang thai ngoài ý muốn, đồng thời giảm tỷ lệ nạo phá thai, giúp người phụ nữ chủ động trong kế hoạch sinh đẻ, có điều kiện chăm sóc sức khỏe bản thân và nâng cao chất lượng cuộc sống gia đình.

Để có sự lựa chọn phù hợp và sử dụng biện pháp ngừa thai an toàn đối với sức khỏe, trước hết, các chị em cũng cần trang bị cho mình những kiến thức, hiểu biết nhất định về các biện pháp ngừa thai.

1. Biện pháp nội tiết

- Thuốc viên ngừa thai: loại kết hợp estrogen và progesterone hay chỉ có progesterone đơn thuần. Thuốc có tác dụng ngăn ngừa sự rụng trứng, làm nội mạc tử cung mỏng đi và đặc chất nhầy cổ tử cung, do đó sẽ cản trở được sự xâm nhập của tinh trùng vào tử cung. Cần phải uống thuốc hàng ngày liên tục trong 21-28 ngày. Hiệu quả 99% nếu dùng đúng cách và tuân thủ việc dùng thuốc liên tục hàng ngày. Tuy nhiên thuốc cũng gây một số tác dụng phụ như căng ngực, nhức đầu, rối loạn kinh nguyệt nhưng triệu chứng sẽ giảm dần sau khi sử dụng thuốc một đến hai tuần. Và bạn cũng phải mất một vài chu kỳ kinh nguyệt trước mới có thể có thai trở lại.

- Miếng dán ngừa thai: Thuốc được dán trên da, nhưng phóng thích hormone qua da vào hệ tuần hoàn liên tục để ngăn chặn sự rụng trứng, giảm độ nhầy cổ tử cung và cũng làm  nội mạc tử cung mỏng đi, cản trở sự xâm nhập của tinh trùng vào tử cung. Miếng dán này tiện lợi hơn nhiều so với thuốc uống ngừa thai hàng ngày vì chỉ cần dán mỗi tuần một miếng trong ba tuần liên tiếp, tuần thứ tư không cần dán, đặc biệt nếu quên thay miếng dán dưới 48 giờ vẫn còn hiệu quả ngừa thai Phương pháp này cũng cho hiệu quả cao tương đương như thuốc ngừa thai dạng uống(khoảng 99%). Tác dụng phụ cũng tương đương thuốc ngừa thai dạng uống, 

- Thuốc tiêm ngừa thai: Tiêm 1 tháng/lần đối với thuốc tiêm dạng kết hợp hoặc 3 tháng/lần đối với thuốc tiêm chỉ chứa progesterone. Tuy nhiên thuốc này có nhiều tác dụng phụ, chủ yếu là rối loạn kinh nguyệt cũng như chậm có con trở lại sau khi ngưng thuốc.

- Que cấy dưới da: Là những que nhỏ chứa progesterone, được bác sĩ cấy dưới da, thường ở vị trí mặt trong cánh tay. Những que này phóng thích một lượng progesterone liên tục, gây ức chế rụng trứng, thay đổi nội mạc tử cung, làm đặc chất nhầy ở cổ tử cung khiến cho tinh trùng không vào cổ tử cung được. Có tác dụng tránh thai từ 3-5 năm.

2. Biện pháp che chắn

- Bao cao su: Bao cao su dành cho nam giới có hình ống, một đầu kín. Khi xuất tinh, tinh dịch bị giữ lại trong bao ngăn chặn tinh trùng vào tử cung nên tránh được sự thụ thai. Dùng mỗi khi giao hợp. Nếu dùng đúng cách, bao cao su cho hiệu quả ngừa thai 97%, nhưng có thể thụ thai ngay nếu không dùng.

 
- Thuốc diệt tinh trùng: Có nhiều dạng khác nhau (kem, gel, màng mỏng…) được đặt trong âm đạo khoảng 15 phút trước khi giao hợp. Thuốc sẽ diệt tinh trùng và ức chế sự di chuyển của chúng vào tử cung để ngăn ngừa sự thụ thai.

3. Biện pháp dùng dụng cụ tử cung (vòng tránh thai):

Dụng cụ tử cung là một thanh kim loại nhỏ được bác sĩ đặt vào lòng tử cung để ngăn chặn tinh trùng xâm nhập vào lòng tử cung. Phương pháp này cũng cho tác dụng ngừa thai lâu dài, có thể dùng đến 10 năm. Hiệu quả 99% nếu được đặt đúng chỗ và không bị xê dịch vị trí trong thời gian sử dụng. 

4. Biện pháp ngừa thai vĩnh viễn

- Triệt sản nam: thắt ống dẫn tinh bằng cách cắt một đoạn của ống dẫn tinh, để trong tinh dịch không còn chứa tinh trùng nữa, phương pháp này không gây ảnh hưởng gì đến sức khỏe.
 

- Triệt sản nữ: thắt ống dẫn trứng, chặn đường đi để tinh trùng không còn gặp trứng. Nhưng buồng trứng vẫn hoạt động bình thường, không ảnh hưởng đến tâm sinh lý của phụ nữ, người phụ nữ vẫn có kinh nguyệt bình thường.

Hiểu được cơ chế của phương pháp này, nhiều người sẽ không còn lo lắng như trước đây vì nghĩ sai rằng triệt sản tức là cũng mất luôn nội tiết, không còn ham muốn, không còn là “đàn ông”, “phụ nữ” nữa. Thật ra, nội tiết tố vẫn được tiết ra đều đặn, đặc điểm sinh dục, giới tính hoàn toàn bình thường sau khi triệt sản.

5. Biện pháp tự nhiên (truyền thống)

- Tính vòng kinh: Phương pháp này đòi hỏi những hướng dẫn, huấn luyện cặn kẽ để tính ra những ngày an toàn ở giai đoạn trước và sau rụng trứng mà một cặp vợ chồng có thể giao hợp không cần bảo vệ. Có khoảng 15-20% thất bại.

Tính vòng kinh để ngừa thai chỉ áp dụng ở những phụ nữ có chu kỳ kinh đều (nếu các chu kỳ không chênh nhau quá hai ngày) bằng cách lấy số ngày của chu kỳ ngắn nhất trừ đi 20, được ngày không an toàn đầu tiên và lấy số ngày của chu kỳ dài nhất trừ đi 10, được ngày không an toàn cuối cùng.

Ví dụ: Bạn có chu kỳ thứ nhất dài 29 ngày, chu kỳ thứ hai dài 30 ngày. Lấy 29 - 20 = 9; 31 - 10 = 21. Vậy thời kỳ không an toàn có thể dẫn đến thụ thai nằm trong khoảng ngày thứ 9 đến ngày thứ 21 trong mỗi chu kỳ.

Thực tế, phụ nữ có chu kỳ kinh đều không nhiều, nhất là phụ nữ hiện đại thường xuyên gặp áp lực, căng thẳng trong công việc, ảnh hưởng đến tâm sinh lý nên rất khó để có chu kỳ kinh đều đặn, ổn định. Do đó phương pháp này có hiệu quả rất thấp.

- Xuất tinh ngoài âm đạo: Đây là một phương pháp có tỷ lệ thất bại tương đối cao (15 - 30%). Trong thực tế một lượng nhỏ tinh dịch đã thoát ra trước khi xuất tinh thực sự. Nhất là với những người trẻ, ngay trong những giọt tinh dịch đầu tiên đã chứa tinh trùng mặc dù chưa hề xuất tinh.

Nói chung các phương pháp tránh thai tự nhiên trên đều cho hiệu quả ngừa thai rất thấp, vì vậy tốt nhất để đảm bảo an toàn, tránh mang thai ngoài ý muốn, chị em phụ nữ nên sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại như dùng các nội tiết tố (thuốc ngừa thai) hay phương pháp che chắn (bao cao su), vòng tránh thai… sẽ mang lại độ an toàn cao hơn (trên 95%).

Cụ thể ưu điểm của từng biện pháp này như thế nào, có tác dụng phụ không, cần lưu ý gì khi sử dụng, các bạn có thể tìm hiểu thêm qua những bài viết liên quan.