Răng sữa lung lay và rụng để nhường chỗ cho răng vĩnh viễn - đối với các bé, đây là giai đoạn rất quan trọng, một "cột mốc lịch sử" đáng tự hào.

Các bé thường hãnh diện khoe với bạn bè sự kiện này (dù ngoài mặt cũng tỏ ra mắc cỡ, nhất là khi vị trí rơi rụng là răng cửa), bé cảm thấy mình lớn hơn, không còn là những em bé với những cái răng sữa nhỏ xúi xiu nữa. Đấy là suy nghĩ của bé, còn mẹ, mẹ cảm thấy thế nào? Mẹ có băn khoăn gì không?

Thay răng diễn ra như thế nào?

Đa số các bé sẽ bắt đầu thay răng khi được 5 hay 6 tuổi, tuy nhiên quá trình thay răng cũng có thể xuất hiện sớm hơn - khoảng 4 tuổi - hay trễ hơn, khi bé được 8 tuổi. Các bé gái thường có xu hướng thay răng sớm hơn các bé trai. Chiếc răng sữa cuối cùng thường sẽ rụng khi bé được 12 hay 13 tuổi.

Thông thường, thứ tự thay răng sẽ tương tự như lúc bé mọc răng sữa: Chiếc răng sữa nào mọc trước thì sẽ rụng trước. Thế nên nếu bé của mẹ đang trong giai đoạn mọc răng, mẹ hãy ghi lại thứ tự mọc, đến khi bé thay răng, mẹ có thể đoán thứ tự rụng của những chiếc răng sữa này, xác suất đúng tương đối cao đấy mẹ ạ.

Thứ tự thay răng phổ biến đối với hàm trên là: răng cửa giữa, răng cửa bên rồi đến răng tiền cối, răng nanh và các răng cối lớn (răng cấm); đối với hàm dưới: răng cửa giữa, răng cửa bên, răng nanh, răng tiền cối, các răng cối. Lưu ý rằng răng vĩnh viễn số 6 (răng cối lớn thứ nhất), mọc lúc 6 tuổi, trước khi hiện tượng thay răng diễn ra. Chiếc răng này sẽ không được thay thế, có nghĩa là không cần phải nhổ chiếc răng sữa nào để răng số 6 mọc lên.

Thời gian từ lúc thay răng sữa có dấu hiệu lung lay cho đến lúc tự dụng thay đổi tùy theo đặc điểm của từng loại răng và vị trí của răng - ví dụ, răng một chân thì thời gian thay răng diễn ra ngắn (như vài tuần) nhưng răng nhiều chân như răng cối thì thòi gian thay răng có thể kéo dài từ 1 - 2 tháng, răng mọc thoải mái thì thời gian thay răng sẽ ngắn hơn răng bị kẹt trong khe hay bị chèn ép bởi các răng khác.

Ngoài ra, bé nhút nhát hay hiếu động, có thường dùng tay hay môi lưỡi để tác động vào chiếc răng đang lung lay hay không... cũng góp phần ảnh hưởng đến thời gian thay răng.

Có nên để bé thay răng ở nhà?

Răng sữa sau một thời gian lung lay thường sẽ tự rụng, những tai nạn nho nhỏ như răng rụng khi đang nhai thức ăn hay thậm chí nuốt răng thỉnh thoảng vẫn xảy ra và hầu hết các trường hợp đều không để lại hậu quả quá nghiêm trọng. Tuy nhiên, cũng có khá nhiều trường hợp những cái răng "cứng đầu", lung lay mãi mà nhất định không chịu rụng, xử lý thế nào đây?

Trước tiên, phải lưu ý là mẹ tuyệt đối không nên dùng chỉ để nhổ răng cho bé: có không ít bà mẹ, ông bố áp dụng phương pháp nhổ răng bằng cách cột răng vào sợi chỉ, một đầu chỉ còn lại đem cột vào góc giường hay cột nhà rồi chạy vòng quanh để "nhổ răng". Việc làm này sẽ dễ gây chảy máu nướu răng và tạo nên một vết thương hở ở nướu răng, thêm vào đó, việc đưa tay vào miệng bé sẽ tạo cơ hội cho vi khuẩn từ tay bé hay mẹ sẽ dễ xâm nhập vào vết thương này, khả năng gây ra tình trạng nhiễm trùng rất cao, đặc biệt là nhiễm khuẩn uốn ván rất cao, Ngoài ra, nếu bé có một số bệnh về máu như bệnh máu không đông... thì rất dễ sinh ra tai biến rất nguy hiểm từ việc tự nhổ răng lung lay.

Phụ huynh nên cho bé đến khám tại phòng khám răng hàm mặt ngay khi răng bắt đầu có dấu hiệu lung lay. Bé sẽ được các bác sỹ chọn lựa cách xử trí thích hợp, hoặc nhổ ngay hoặc tiếp tục chờ đợi. Đặc biệt, nếu răng vĩnh viễn đang chồi lên có vị trí bị kẹt thì đôi khi các chuyên gia sẽ cho chỉ định nhổ hoặc mài bớt cạnh của răng sữa lân cận để răng vĩnh viẽn dễ dàng mọc lên đúng vị trí.

Mẹo dân gian: Nói về các mẹo của mẹ như quăng răng sữa hàm dưới đã nhổ lên mái nhà để răng vĩnh viễn hàm dưới mọc thẳng lên trên, bỏ răng sữa hàm trên xuống gầm giường để răng vĩnh viễn hàm trên mọc xuống dưới...

Ý kiến của các bác sỹ chuyên khoa cho răng, không có chuyện "linh ứng" trong việc thực hiện các điều ước này. Bằng chứng là có không ít răng của bé mọc ngược bất thường... dù cha mẹ dã rất chăm chỉ thực hiện kinh nghiệm của người xưa. Tuy nhiên, dù đúng hay sai thì đây cũng là việc làm thể hiện mong muốn mang lại những điều tốt đepj nhất cho bé yêu của các ông bố bà mẹ.

Xử lý khi bé thay răng trễ

Nếu việc thay răng sữa diễn ra trong quá trễ sẽ làm ảnh hưởng đến quá trình mọc răng vĩnh viễn của bé. Đôi khi răng vĩnh viễn sẽ lách ra hướng khác mọc lên và kết quả là sẽ mọc theo hướng lệch đi, làm xấu về mặt thẩm mỹ cũng như không phát huy được tác dụng ăn nhai của răng.

Nếu một răng sữa nào đó đã quá tuổi thay mà vẫn chưa có dấu hiệu lung lay, hoặc răng sữa nhổ đã lâu mà không thấy răng vĩnh viễn thay thế mọc lên thì mẹ nên cho bé đến gặp nha sỹ. Thông thường, chỉ cần quan sát biểu hiện của vùng nướu, các bác sỹ sẽ dễ dàng kết luận là răng vĩnh viễn đang mọc hoặc sẽ mọc. Đôi khi, các bác sỹ có thể yêu cầu chụp X quang để sớm xác định có hay không sự hiện diện của mầm răng vĩnh viễn trong xương hàm của bé.

 (Theo Meyeube)