Hướng dẫn các bà mẹ chăm sóc trẻ sơ sinh trong lúc nằm viện và sau khi ra viện
Bế bé ở tư thế đầu cao hơn ngực. Người mẹ nên ngồi, không nên nằm. Không cho bé bú quá no hay quá nhiều trong cùng một lúc. Nếu cho uống bằng muỗng thì phải cho uống từng chút một, không đổ thẳng vào miệng bé mè phải đổ từ từ vào một bên miệng cho bé tự nuốt rồi mới cho muỗng khác.
I. Cách cho bé bú:
Bế bé ở tư thế đầu cao hơn ngực. Người mẹ nên ngồi, không nên nằm.
Không cho bé bú quá no hay quá nhiều trong cùng một lúc. Nếu cho uống bằng muỗng thì phải cho uống từng chút một, không đổ thẳng vào miệng bé mè phải đổ từ từ vào một bên miệng cho bé tự nuốt rồi mới cho muỗng khác.
Nếu chưa có sữa mẹ, bú bình 10 - 20 ml mỗi cử trong ngày đầu và tăng dần mỗi ngày khoảng 10 ml trong tuần lễ đầu.
Để tránh hít sặc sữa, sau khi bé bú no, đỡ bé ở tư thế cao đầu, vỗ nhẹ sau lưng cho ợ hơi rồi mới đặt nằm xuống, đầu cao và nghiêng sang một bên.
Không tự ý cho bé uống bất kỳ một thức uống nào hay loại thuốc nào mà không có chỉ định của bác sĩ như: cam thảo, thuốc tiêu đàm…
Nếu bé ọc sữa, tím tái thì ngay lập tức nắm 2 chân, để đầu bé dốc xuống và vỗ lưng cho sữa chảy ra ngoài. Sau đó, đưa bé đi khám ngay.
II. Cách săn sóc rốn:
Để đề phòng nhiễm trùng rốn và uốn ván rốn là bệnh rất nguy hiểm cho tính mạng của trẻ, các bà mẹ trước khi đem con về nhà cần biết chăm sóc rốn đúng cách.
Các bà mẹ hãy an tâm rằng chăm sóc rốn không gây đau cho bé dù bé có thể khóc vì khó chịu.
1. Chuẩn bị dụng cụ:
Gạc mỏng vô trùng.
Băng keo.
Cồn 70o.
Bông gòn, que gòn vô trùng.
2. Cách làm:
- Chăm sóc rốn mỗi ngày theo cách sau:
Rửa tay sạch với xà phòng rồi sát trùng lại bằng cồn 70o.
Gỡ miếng gạc cũ ra thật nhẹ nhàng, cẩn thận.
Dùng que gòn thấm cồn lau sạch rốn: Lau từ chân rốn lên cuống rốn, dùng que khác lau chân rốn và quanh da. Sau đó, dùng gòn sạch lau lại rốn cho thật khô.
Để hở rốn hoặc dùng gạc mỏng quấn cuống rốn lại (để hở phần chân rốn) rồi dùng băng keo quấn chặt gạc lại (không dán băng keo vào da bụng bé).
- Nên mang bé đi khám lại ngay nếu phát hiện rốn có các triệu chứng bất thường sau:
• Rốn có mùi hôi hoặc rỉ nước vàng.
• Sưng tấy đỏ quanh rốn.
• Rốn rỉ máu kéo dài.
• Rốn có chồi thịt rỉ máu, không khô.
3. Lưu ý:
Quấn tã dưới rốn.
Không nên để trẻ tiêu tiểu ướt rốn, nếu ướt phải làm vệ sinh rốn ngay.
Không nên tự bôi thuốc đỏ hay tự rắc bột kháng sinh vào rốn trẻ mà không có chỉ định của bác sĩ.
Sauk hi rốn rụng, chân rốn có thể rỉ một ít dịch trong suốt không hôi. Hãy tiếp tục rửa và thay băng như trên. Nếu sau một tuần, hiện tượng trên vẫn tiếp diễn thì đưa bé đi khám ngay.
III. Vàng da sơ sinh:
Vàng da sơ sinh là một hiện tượng sinh lý nhưng cũng có thể trở thành bệnh lý và gây nguy hiểm cho trẻ nếu không biết cách theo dõi và phát hiện kịp thời.
Vì vậy, các bà mẹ hãy theo dõi thật chặt chẽ diễn tiến hiện tượng vàng da ở bé, đặc biệt trong vòng 2 tuần lễ đầu sau sanh.
IV. Cách theo dõi thân nhiệt:
Nhiệt độ bình thường của bé từ 36,5o C – 37,5o C. Nếu nhiệt độ bé >37,8o C là bé sốt.
Cách đo nhiệt độ: Có nhiều dụng cụ và nhiều vị trí để đo nhiệt độ cơ thể bé nhưng chính xác nhất là dùng nhiệt kế đo ở hậu môn, đọc kết quả sau 1 phút.
Khi bé sốt, phải cho bé mặc áo mỏng, thoáng, không được ủ quá, cho bé uống nhiều nước và đưa đi khám chuyên khoa ngay.
- Cần làm gì khi trẻ bị vàng da?
Cho bé bú nhiều lần, đủ lượng sữa.
Đặt cho bé nằm trong phòng có đủ ánh sáng để dễ quan sát vàng da. Cho bé tắm nắng ấm buổi sáng trước 8h từ 10 – 15 phút mỗi ngày để mau hết vàng da.
Không tự ý dùng các loại thuốc mà chưa rõ tác dụng.
Theo dõi sát bé, nếu thấy: Vàng da tăng nhanh, vàng da đến đùi, vàng da kéo dài trên 15 ngày, bú yếu đi, bé li bì hoặc quấy khóc nhiều, ói ọc, thì phải đưa bé đi khám ngay.
V. Chăm sóc miệng:
Bé bú sữa mẹ hoàn toàn: không cần rơ miệng hay uống thêm bất kỳ thức uống nào khác.
Sau khi bú sữa bột hãy cho bé uống vài muỗng nước cho sạch miệng. Bạn cần rơ miệng cho bé 1-3 lần / ngày bằng gạc sạch tẩm nước muối sinh lý.
VI. Cách theo dõi vết chủng ngừa BCG:
Vài tuần sau khi chích ngừa BCG thì chỗ chích sẽ cương mủ. Đây là phản ứng bình thường và cần thiết.
Dùng gòn vô trùng thấm nước muối sinh lý để rửa chỗ cương mủ bị vỡ.
Có thể băng thoáng hoặc để hở tự nhiên.
Tiếp tục chăm sóc cho đến khi lành sẹo.
BÀ MẸ HOẶC NGƯỜI THÂN CẦN PHẢI THEO DÕI TÌNH TRẠNG CỦA BÉ
VII. Một số vấn đề khác:
Trong giai đoạn hậu sản, bà mẹ cần ăn uống đầy đủ dinh dưỡng (thịt, cá, rau ,trái cây tươi…). Không nên ăn kiêng quá mức.
Phơi nắng sáng cho cả hai mẹ con: Ánh nắng trực tiếp trước 8g sáng, 10 phút / ngày.
Tái khám và chích ngừa: Một tháng sau kể từ lần chích ngừa đầu tiên tại Bệnh viện.
Theo: Sức khỏe 360