Dậy thì là một giai đoạn quan trọng trong cuộc đời. Ở lứa tuổi này, thể chất và tinh thần của các em có rất nhiều thay đổi. Vì vậy, các bậc phụ huynh cũng nên quan tâm và trang bị kiến thức để giúp các em phát triển lành mạnh và trải qua giai đoạn đáng nhớ này một cách tốt đẹp.

Stress

Dậy thì là thời gian chuyển tiếp từ trẻ con sang người lớn, là giai đoạn có những biến đổi quan trọng về thể chất và tâm lý. Những áp lực bài vở, những quan hệ bạn bè. Hay đôi lúc các em cảm thấy những người thân xung quanh không hiểu những tâm tư, suy nghĩ, tình cảm của mình… Ở lứa tuổi này các em bắt đầu có ý thức hơn về giới tính, muốn khám phá bản thân và cả những người khác giới.

Sự thay đổi tâm lý này đem đến cho cuộc sống của các em nhiều niềm vui, nhưng cũng có khi khiến các em gặp phải nhiều điều rắc rối làm nhiều em dễ rơi vào trạng thái stress. Nếu là stress thông thường, đa phần các em đều có thể tự vượt qua, nhưng nếu rơi vào trạng thái stress bệnh lí (với các triệu chứng suy nhược, kém tập trung, đau đầu…), các em phải đi gặp ngay bác sĩ tâm thần hoặc nhà tâm lý lâm sàng. Một điều nên làm nữa khi đã rơi vào trạng thái stress bệnh lí là nên chia sẻ với ba mẹ, thầy cô và những người thân. Ngoài ra, các em cũng có thể tham gia các lớp yoga, thiền, hoặc chơi một môn thể thao yêu thích.

Mụn trứng cá

Testosterone là một hormone có cả ở nam và nữ, tăng trong suốt giai đoạn dậy thì và kích thích những tuyến bã lớn ra, sinh nhiều chất nhờn. Chất nhờn nhiều trở nên dày dính và hình thành nút chặn lỗ chân lông. Vi khuẩn sống trong nang lông hoặc chất nhờn gây ra sưng, đỏ, mủ và đưa đến kết quả cuối cùng là tạo ra những tổn thương đa dạng trên da. Mụn trứng cá có thể ở trên da mặt, hay gặp nhất ở trán, má, cằm; đôi khi ở vai, lưng, ngực nhưng không thấy ở các chi hoặc vùng thắt lưng. Mụn trứng cá ảnh hưởng đến thẩm mỹ làm các em rất khó chịu.

Để hạn chế mụn trứng cá, phải luôn giữ cho da sạch sẽ, không để bụi bẩn bám vào làm lấp các lỗ chân lông; cần thường xuyên rửa mặt bằng nước mát, sạch và nếu có thể thì rửa với xà phòng, tốt nhất với các loại sữa rửa mặt thích hợp đối với từng loại da. Nên hạn chế việc xoa kem, đánh phấn (đặc biệt với các em gái) vì các chất này bôi lên da càng dễ bám bụi, có thể làm tắc lỗ chân lông và các ống tuyến bài tiết, đôi khi còn bị dị ứng với các loại mỹ phẩm không thích hợp. Trong những trường hợp bị mọc trứng cá dày đặc, trứng cá có mủ, trứng cá bọc, to, hoặc để lại vết thâm hoặc sẹo xấu thì các em cần đi khám bác sĩ chuyên khoa Da liễu để được tư vấn và điều trị hợp lý.

Vỡ giọng

Trong thời kỳ dậy thì, cả nam và nữ đều có sự thay đổi giọng nói từ trẻ con sang người lớn do thanh quản cúa các em phát triển lớn hơn, rộng ra, các dây thanh đới dày lên và dài ra. Sự thay đổi giọng nói đối với các em nữ thường đến từ từ, riêng với các em nam rõ nhận biết hơn, được gọi là "vỡ giọng". Giọng của các em trai lúc này trở nên trầm, ấm hoặc có giọng cao hơn (the thé như con gái)… với sự thay đổi này nhiều em sẽ rất lo lắng, khó chịu vì bị mọi người trêu chọc. Tuy nhiên, quá trình thay đổi giọng nói chỉ là một hiện tượng nhất thời. Sau đó các em sẽ có được chất giọng đúng như giới của mình.

Mồ hôi

Ở tuổi dậy thì, các tuyến mồ hôi hoạt động mạnh hơn và mồ hôi tiết ra nhiều hơn. Khi mới tiết ra, mồ hôi không có mùi. Nhưng khi đọng lại trên da và bị các vi khuẩn phân hủy sẽ khiến mồ hôi của bạn có mùi khác đi.

Mùi cơ thể mỗi người mỗi khác, có em cảm thấy rất khó chịu và tự ti trong giao tiếp. Chúng ta có thể "khử" chúng bằng cách tắm rửa thường xuyên bằng nước sạch, thay quần áo thường xuyên, mặc quần áo, đồ lót rộng rãi, thoáng khí, tốt nhất bằng vải cotton.

BS. HỒNG NGỌC
Theo SK&ĐS